اثربخشی آموزش مهارت های روانی- اجتماعی بر مدیریت هیجانی و سلامت روان رانندگان

مقدمه: آمارهای گزارش شده در ایران حاکی از آن است که حوادث رانندگی پس از بیماری های قلبی و عروقی، دومین و در گروه سنی زیر 40 سال اولین علت مرگ ومیر محسوب می شود. بر اساس برخی از پژوهش ها، تصادفات بیشتر از وضعیت سلامت روانی، مشکلات رفتاری و نگرش رانندگان ناشی می شود. پژوهش حاضر با هدف تهیه بسته آموزشی مهارت های روانی اجتماعی رانندگان و بررسی اثربخشی آن بر بهزیستی روانشناختی و مدیریت هیجانی آنان ازجمله اضطراب و پرخاشگری انجام شده است. روش: پژوهش حاضر از نوع شبه آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون تک گروهی است. گروه نمونه به صورت در دسترس شامل 350 نفر از رانندگان شرکت واحد اتوبوس رانی شهر تهران بود که به صورت تصادفی در 10 گروه تقسیم و آموزش های موردنظر را دریافت کردند. آزمودنی ها در دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون به سیاهه احساس خصومت رادفورد – ویلیامز، سیاهه اضطراب حالت- صفت بزرگسالان و سلامت روانی (شامل بهزیستی روانشناختی و درماندگی روانشناختی) پاسخ دادند. بسته آموزشی مداخلات روانی- اجتماعی رانندگان در قالب 9 جلسه 80 دقیقه ای در دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی اجرا شد. برای تجزیه و تحلیل داده های پژوهش از تحلیل های مجزای آزمون t وابسته و اندازه گیری های مکرر استفاده شد. یافته ها: نتایج حاصل از داده های مقیاس احساس خصومت و مقوله اضطراب حالت نشان داد، میانگین های دو مرحله پیش آزمون و پس-آزمون تفاوت معناداری ندارند. نتایج حاصل از داده های مقیاس سلامت روانی (با دو خرده مقیاس) نشان داد، نیمرخ میانگین های دو مرحله پیش آزمون و پس آزمون تفاوت معناداری دارد و اثربخشی مداخله بر مؤلفه درماندگی روان شناختی بیشتر از بهزیستی روانشناختی بوده است. نتیجه گیری: شرکت در این دوره آموزشی، به کاهش میانگین گروه در احساس خصومت، اضطراب حالت و درماندگی روان شناختی منجر شده است، اگرچه این تفاوت چندان چشمگیر نیست. شرکت در دوره آموزشی مهارت های روانی- اجتماعی باعث افزایش بهزیستی روانشناختی و کاهش درماندگی روان شناختی شده است.